دیدگاه کشاورزان درباره اثرات اجتماعی و اقتصادی طرح هدفمندی یارانه ها ( مطالعه موردی شهرستان بهار )

یارانه عبارت است از پرداخت های انتقالی بلاعوض نقدی و غیر نقدی دولت که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم برای افزایش قدرت خرید واقعی مصرف کنندگان، افزایش قدرت فروش تولید کنندگان، عادلانه تر کردن توزیع درآمد، ثبات اقتصادی و جبران آثار ناشی از سیاست های دولت به منظور حفظ یا ارتقای رفاه اجتماعی اعطاء می شود. با توجه به اجرای فاز اول هدفمندی یارانه ها و گذشت دو سال از زمان اجرای آن، پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کشاورزان درباره اثرات اجتماعی و اقتصادی هدفمندی یارانه ها به شیوه پیمایش - توصیفی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کشاورزان شهرستان بهار استان همدان تشکیل می دهند که بر پایه فرمول کوکران 374 نفر از آنها به عنوان نمونه جامعه آماری انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب، با توجه به تعداد خانوارها، از هر روستا به طور تصادفی با تعدادی از سرپرستان خانوار مصاحبه انجام شد. مهمترین ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن توسط متخصصان تایید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، 93/0 برآورد شد. با توجه به دیدگاه پاسخگویان نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد در سطح معنی داری 1 درصد هدفمندی یارانه ها باعث بهبود بهره وری، مدیریت مصرف و مشارکت و فرصت های شغلی شده است. همچنین در سطح معنی داری 1 درصد از دیدگاه کشاورزان هزینه نهاده های تولید و هزینه خانوار افزایش داشته و میزان گرایش و نیاز به بیمه محصولات، رضایت از ارائه خدمات ، درآمد خانوار، اعتماد نهادی، عدالت اجتماعی و کیفیت بهداشت و آموزش کاهش داشته است. از دیدگاه کشاورزان جامعه آماری و با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت هدفمندی یارانه ها در فاز اول تنها در برخی از موارد مانند مدیریت مصرف و بهره وری به اهداف از پیش تعیین شده رسیده است و در اهدافی از قبیل عدالت اجتماعی، اشتغال، ارائه خدمات، بهداشت و آموزش و اعتماد نهادی موفقیت چندانی کسب ننموده است، بنابراین پیشنهاد می شود دولت در اجرای فازهای بعدی با دقت بیشتری اقدام نماید و با شناسایی گروه های هدف به درستی، هدفمندی یارانه ها را با اثربخشی بیشتری در گام های بعدی انجام دهد و با اعمال شیوه های کارآمدتر به جای پرداخت نقدی یارانه ها، هر چه بیشتر در تحقق اهداف هدفمندی یارانه ها تلاش نماید.